Mevlana, her dönem sevgili, her dönem gönül eri olsa da kendisi bugünlerde özellikle görsel ve yazılı medyada ülkemizde 29 Ekim 2018 tarihinde açılışı yapılacak olan dünyanın en büyük havalimanına isminin verileceği iddialarıyla fazlasıyla yer bulmaktadır.
Dünyada da çok fazla tanınan, fikirleri ve sözleriyle kitlelere hitap edebilen önemli bir şahsiyet olan Mevlana; ülkemizde özellikle çok satan iki kitap sayesinde daha çok bilinmeye, anlaşılmaya ve merak edilmeye başlanmıştır. Ülkemizin en önemli yazarlarından Ahmet Ümit’in Bab-ı Esrar ve Elif ŞAFAK’ın Aşk adlı kitapları Mevlana ve Şems hakkında önemli bir farkındalık ortaya çıkmasına sağlamışlardır.
İnsanların akın akın Konya şehrini ziyaret etme sebeplerinin başında gelen Mevlana Türbesi; mistik ve tasavvufi ortamıyla ziyaretçilerinin ruhlarına dokunmaktadır.
Her ne kadar düğünlerde dahi gösterilere dahil olarak manevi ruhu sıradanlaştırılmaya çalışılsa da Semazenler de Mevlana’dan sanki birer gölge olmaya devam etmektedir.
“Aynı dili konuşanlar değil, aynı duyguları paylaşanlar anlaşabilir.” diyen Mevlana’yı tanıma vakti;
Cömertlik ve yardım etmede akarsu gibi ol.
Şefkat ve merhamette güneş gibi ol.
Başkalarının kusurunu örtmede gece gibi ol.
Hiddet ve asabiyette ölü gibi ol.
Tevazu ve alçak gönüllülükte toprak gibi ol.
Hoşgörülükte deniz gibi ol.
Ya olduğun gibi görün, ya göründüğün gibi ol.
Mevlana Celaleddin-i Rumi, 30 Eylül 1207’de Afganistan’a bağlı Horasan’ın Belh şehrinde dünyaya geldi. O dönemlerde Anadolu‘ya Diyarı-ı Rum denildiği için Rumi soyadını, daha sonraları efendimiz manasına gelen Mevlana ismini aldı.
Yaşadığı zamanların kültür merkezlerinden Belh kentinde hocalık yapmakta olan Sultan-ül Ulema (Bilginler Sultanı) lakabıyla tanınan din bilgini ve hukukçu Bahaeddin Veled‘in oğludur. Bahaeddin Veled, oğlu Mevlana’ya tasavvufu, bildiği tüm sırları ve güzellikleri öğretmiştir. Mevlana ve ailesi, Moğolların 1215–1220 yılları arasında Orta Asya’yı istila etmesi nedeniyle Belh’ten ayrılıp batıya göç etmek zorunda kalmıştır.
Mevlana’nın hayatı incelendiğinde bir dönüm noktası olarak kabul edilebilecek olay Şems ile tanışmasıdır denilebilir. Bu tanışmanın ardından kimi kaynaklara göre Mevlana ve Şems aylarca dünyaya kendilerini kapamış bu durum Mevlanın müritlerince çok eleştirilmiş hatta Şems ölümle tehdit edilmiştir.
Yazılması çok uzun seneler alan ve 25.700 beyitin oluşturduğu 6 ciltlik eser olan Mesnevi özellikle İslam alemi için önemli bir eser kabul edilmektedir.
Bugün semazenler tarafından eda edilen Sema; Mevlana’nın şiirlerini beyitlerini bir direğin etrafında dönerek okumasından dolayı ortaya çıkmış ve zamanla felsefi manalar yüklenmiştir. UNESCO, Sema ritüelini korunması gereken dünya kültür mirasları listesine almıştır. Mevlâna’nın ilkelerinden ve İslam inancına getirdiği yorumdan esinlenerek zamanla Mevlevi tarikatı ortaya çıkmıştır. Ancak Mevlana bu tarikatın kurucusu değildir. Mevlevilik Mevlana’nın ölümünden sonra oğlu Sultan Veled’in öncülüğünde ortaya çıkmıştır.
Mevlanın Bilinen Önemli Eserleri
- Mesnevi
- Divan-ı Kebir
- Fih-i Ma Fih
- Mektubat
- Mecalis-i Seb’a