Baharat yüzyıllardır ticaretin önemli faktörlerinden biriyken sanayileşmenin başlamasıyla birlikte dünya ticaretindeki önemini yitirmiştir. İşte, dünyada kimyon üretimi ve ticareti hakkında genel bilgiler. Dünyada kimyon Üretimi ve Ticareti Hakkında Genel Bilgiler

Birçok baharatın MÖ 4.000 yıla (belki daha eskiye) kadar uzanan kullanımı vardır. Tropik bölgelerde yetişen baharatlar (karabiber, tarçın, karanfil gibi) ticaret ağları yoluyla dünyayı dolaşan ilk ürünler olup ticarette önemli bir yere sahiptir. Baharatın tarihi bilinmeden dünya tarihinde bazı olayların, savaşların ve özellikle sömürgeciliğin temel sebeplerini anlamamız mümkün değildir. Sanayileşmenin başlamasıyla birlikte baharat dünya ticaretindeki önemi yitirmeye başlamış, yerini madenler, kömür. pamuk, şeker, çay, kahve ve tütün almıştır. 2000’li yılların başında baharat ticareti yıllık 3-35 milyar ABD doları değerindeyken, 2008’de toplam 4.25 milyar dolar olurken, günümüzde ise 6,5 milyar doları aşacağı tahmin edilmektedir. Bazı kaynaklarda bu değerler daha yüksek verilmektedir.

Ülke Olarak Bu Pazarda Ne Kadar Yer Almamız Mümkün

Dünya Ticaretinde önemli Başlıca Baharat Bitkileri;

1 -) Tropik Bölgelerin Önemli Baharat Bitkileri: Karabi- ber, kırmızı biber, küçük Hindistan cevizi/besbase, kakule, yenibahar, vanilya. karanfil. zencefil, tarçın ve zerdeçal.

2 -) Subtropik ve Ilıman İklim Baharatları: Kişniş, kim- yon. Karaman kimyonu, rezene, çörek otu, haşhaş, hardal ve susam (tohum), ada çayı, kekik, origanum (bizde kekik olarak biliniyor), defne, nane (yaprak) ve safran (stigma). Burada koyu harflerle gösterilen baha- ratlar bizim için önemli ve gerekli girişimler yapıldığında söz sahibi olabileceğimiz baharatlardır. Görüldüğü gibi kimyon da bunlardan birisidir.

Kimyon Grubu Bitkiler

Dünyada en eski baharatlardan birisi olan ve bizim hem yetiştirip kullandığımız hem de ihraç ettiğimiz kim— yonu (Cuminum cyminum L.) tanıtacağım. Kimyon de- nince akla birçok bitki gelebilmektedir, zira kimyon ismi birçok bitkiye verilmiştir. Bu karışıklık birçok dilde görül- mektedir bu da geçmişten günümüze kadar birtakım karışıklıklara sebep olmuştur ve olmaktadır. Bu bitkiler;

  1. Kimyon (Cumı’num cyminum)
  2. Karaman (Frenk) kimyonu (Carum carvı)
  3. Kefe kimyonu (Lasertri/obum)
  4. Kara kimyon (Bunium persicum, B. bu/bocastanatum (Syn; Calum bu/bocastanum vd.)
  5. Beyaz kimyon (Cuminum setifo/ium)
  6. Trachyspermum ammi (Syn. Carum copticum) Nanahan anasonu (Apiaceae) 7.Çörek ota (Nigella sativa) (Ranunculaceae); bu türün Ingilizce isimlerinden birisi de Black cumin’dur (kara kimyon). Tamamen tercümeye

dayalı ve konu hakkında yeterli bilgiye sahip olunmadığından internette ve basında inanması güç haberler yer almaktadır.
Örneğin ”Siyah kimyon ‘tohumu mucizesi. Vitamin fosfor ve kalsiyum kaynağı olan adını yeni yeni duyduğumuz kimyonun bir türü olan kara kimyon yağı şifa kaynağı. Siyah kimyon tohumunu kullanmak için nedenler“ (22.08.2017) başlıklı haberler verilebilir. Bununla beraber yanlışlığın ilk çağlardan beri yapıldığını ve tarihi bazı eserlerde de yer aldığını belirtelim. Ayrıca dikkat edilirse Bun/um türlerine de kara kimyon denilmektedir.

Bunlar haricinde; Hypecoum procumbens L. (cumin cornu, Yavruağzı düğmecik) Bu cinse ait biri endemik 6 tür bizde yetişmektedir. Zygophy/Ium fabago (Yabani kimyon, it üzerliği, Memeli üzerlik) türlerine de kimyon denilmektedir.

Dünyada kimyon Üretimi ve Ticareti Hakkında Genel Bilgiler

Dünyada Kimyon Üretimi

Kimyon, günümüzde Hindistan, Türkiye, Suriye, Çin, İran, ABD, Meksika, Afganistan. Pakistan. Sudan, Mısır, Fas, Cezayir. Libya ve bazı ülkelerde yetiştirilmektedir. Tahmini olarak dünyada 550-700 bin hektar arası bir ekim alanı ve 300—400 bin ton arasında bir üretimi vardır. Hindistan; kimyonun dünyadaki en büyük üreticisi, tüketicisi ve ihracatçısıdır. Kimyon Hindistan’da başlıca Gujarat ve Rajasthan, eyaletlerinde yetiştirilir, Bu iki eyalet üretimin yaklaşık %90’ını sağlar. Kalan %10’da diğer eyaletlerde üretilir. Hindistan’da kimyon üretimi 350 bin tonu geçmiştir. Ekim alanı da 500-600 bin hektardır.

Suriye’de kimyon kışlık olarak ekilir mayıs—temmuz arasında hasat edilir. Yetiştirildiği yerler Halep, İdlip, Hama, Humus, EI Rakka’dır. Kimyon Suriye için önemli bir ihraç ürünüdür. Ürünün çoğu ihraç edilmektedir ve sadece %10-15’i içeride tüketilmektedir. BAE ve Suudi Arabistan ana ithalatçı ülkelerdir. Suriye’nin kimyon üretim miktarı genellikle 20.000-25.000 ton arasında olmuştur. İran için 4 bin ile 40 bin hektar arasında değişen ekim alanı verilmektedir. İran’da kimyon esas itibarıyla Horasan eyaletinde yetiştirilmektedir. İran, dünya paza- rına ihracat yapan önemli ihracatçılardan biri olduğu için uluslararası pazardaki diğer menşeli fiyatların belirlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. İran’daki üretim 15.000 - 20.000 ton arasında değişmektedir. Afganistan. Pakistan ve diğer ülkeler için güvenilir veriler olmamakla birlikte tahmini rakamlar verilebilmektedir. Özellikle bu iki ülkenin ihracat rakamları önemli üretimleri olduğunu göstermektedir.

Kaynak: www.turktob.org.tr