Taşıma ücreti olarak bilinen Navlun nedir, Navlun bedeli hangi sektörlerde kullanılır, kara navlunu ve deniz navlunu ne demektir?
Navlun nedir sorusuna kısaca taşıma ücreti denilebilir. Navlun kavramı dış ticaret de ve lojistik de kullanılan ifadelerdendir. Navlun terimi önceleri yalnızca deniz taşımacılığında kullanılmakta iken, günümüzde ise neredeyse tüm gümrük işleyişlerinde kullanılabilmektedir. Deniz taşımacılığı, kara taşımacılığı vb. lojistik işlemlerde navlun terimi kullanılmaktadır.
Navlun esas anlamı; deniz ve nehir yolu ile taşımacılığında taşınan eşyanın taşıma hizmetine karşılık olarak gemi şirketine ödenmekte olan ücrettir. Taşıma ücreti olan Navlunun bedeli belirli bir tarife veya sözleşme çerçevesinde belirlenmektedir. Yapılan sözleşme veya teslimat şekline göre navlun ücreti satıcı veya alıcıya ait olabilmektedir. Navlun ücreti taşımadan önce ödenebileceği gibi, teslimat sırasında yani varış limanında da ödenebilmektedir.
Taşıma ücreti olarak bilinen Navlun kavramının İngilizce karşılığı Freight sözcüğüdür.
Denizcilik terimlerinde yer almakta olan bu kavram, belirli bir tutar karşılığında yapılmakta olan taşımacılığı ifade etmektedir.
Navlun kavramı, Türk Dil Kurumu sözlüğünde ise; “bir yerden başka yere ulaştırılmak için gemiye alınan eşyanın bütünü”, “taşıyıcı tarafından, gemisinde taşınacak yük için istenen ücret”… olmak üzere iki şekilde tanımlanmaktadır. TDK sözlük anlamlarında da görüldüğü ve daha önce yukarıda da ifade ettiğimiz gibi navlun terimi esasında deniz ve nehir kısaca gemi taşımacılığı ile ilişkilidir. Ancak zamanla diğer taşıma türlerinde de navlun kavramı kullanılmaya başlanmıştır.
Navlun bedeli ya da diğer bir deyişle navlun fiyatlarının çok sık değişkenlik gösterdiği, anlık fiyat dalgalanmaları yaşandığı, petrol fiyatları vb. sebepler ile navlun fiyatları çok sık değişkenlik gösterdiği sektörün kullanıcıları tarafından bilinmektedir.
Navlun fiyatı resmi olarak yapılan sözleşmelerle belirlenebilmektedir. Belirlenen bu fiyat peşin yada teslimat sonrasında ödenebilmektedir. Taraflar arasında yapılan bu sözleşmeye konşimento adı verilmektedir. Konşimento adı verilen bu sözleşme ile taşıyana, taşıma işlemi için gemiyi hazırlama ve malın yükleneceği limanda gemisin, hazır bulundurma yükümlülüğünü getirmektedir. Taraflar arasında yapılan sözleşme ile geminin tamamı veya kısmi bir bölümü bu taşıma işlemi için ayrılmakta ise yapılan bu sözleşme carter sözleşme, mal veya eşya bazlı bir taşıma sözleşmesi ise kırkambar sözleşmesi adı verilmektedir.