Mobbing her şekilde ve her alanda karşımıza çıkmasıyla birlikte, Mobbing uygulanmasının türleri, Mobbing nasıl ispatlanır, Mobbing uygulanan işçinin yasal hakları gibi sorular sık sık çalışanların aklına takılmaktadır.
MOBBİNG NEDİR?
Mobbing son yılarda sık sık duyulan bir kavram haline gelmiştir. İş hayatında çalışana uygulanan psikolojik şiddet anlamına gelmektedir. Bireyi iş hayatında baskı ile kontrol altına altına almak ve yıldırmaya çalışmaktır. Günümüzde hemen hemen bütün iş yerlerinde mobbing uygulanmaktadır. İşçiye mobbing uygulayarak kendi isteği ile işten ayrılması amaçlanmaktadır. Mobbing uygulanmasında ki amaç işçinin tazminat almadan işten ayrılmasını sağlamaktadır. Mobbing işçiyi psikolojik olarak olumsuz etkilemektedir. Bu da kalıcı ya da geçici psikolojik hastalıklara neden olmaktadır. Son yıllarda işverenler işçiye tazminat ödememek için mobbing uygulamasını arttırmış durumdadır. Yapılan araştırmalara göre önceki yıllara oranla yapılan mobbing ihbarlarının arttığı tespit edilmiştir.
MOBBİNG UYGULAMASININ EN SIK GÖRÜLDÜĞÜ İŞ YERLERİ NELERDİR?
Mobbing genellikle çalışan sayısının fazla olduğu ve performans prim sitemine göre işçi çalıştırılan iş yerlerinde görülmektedir. Performans sistemine göre çalıştırılan iş yerlerinde işçiye aylık maaşına ek olarak prim hakkı da sunulmaktadır. Başarı oranı yüksek olan ve düzenli olarak prim alan işçilere yıldırma politikası uygulanarak performansı düşürülmeye çalışılmaktadır. Bu durumda şirket prim ödemelerini azaltmaktadır. Mpbbing satış odaklı çalışan şirketlerde daha fazla uygulanmaktadır. Bunların başında da çağrı merkezi sektörü gelmektedir. İşçiye mola kullandırılmaması, sürekli baskı ve küçümseme gibi durumlar uygulanan mobbing türlerindendir.
MOBBİNG TÜRLERİ NELERDİR?
Mobbing her şekilde ve her alanda uygulanabilmektedir. İşçiye kendini kötü hissettirebilecek her türlü tavır mobbing olarak nitelendirilir. En yaygın mobbing türleri;
- İşçi hakkında sürekli kötü yorumlarda bulunmak ve bunu iş yeri sınırları içerisinde diğer çalışanlara duyurmak
- İşçinin çalışma şartlarını zorlaştırarak işini yapmasını engellemek
- Küçük düşürücü söz ve hakaretler
- İşçinin bulunduğu konumun görmezden gelinmesi ve küçümsenmesi
- Performansın düşürülmeye çalışılması ve sürekli yapılan işin eleştirilmesi
- İşçinin yaptığı işin yok sayılması gibi durumlardır.
- Kaba ve kötü sözlerle lakap takmak
Bunlar dışında bireyin birçok haklarını kullanmasını engellemeye çalışmak da yine en yaygın mobbing türlerindendir. İşyerlerinde çalışanların hakkı yasalar ile güvence altına alınmıştır. Ancak günümüzde işçiler genellikle sahip olduğu hakların bilincinde değildir. Bu da işverenlerin mobbing uygulamasının önünü açmaktadır.
MOBBİNG NASIL İSPATLANIR?
Mobbing ispatlanması zor olan bir durumdur. Ancak mobbing uygulanan bir işyerini çalışan mutlaka ‘ Alo 170 ’ i arayarak ihbar etmelidir. İş verenlerin mobbing uygulamasını arttıran en önemli unsur çalışanın hakkını aramamasıdır. Mobbing uygulanarak istifaya zorlanan çalışan yasal yollara başvuru yaparak maddi ve manevi tazminat davası açarak haklarını almalıdır. Mobbing uygulandığına dair delil mutlaka olmalıdır. Dava açılması durumunda iş yerine bilirkişi ataması yapılarak da inceleme yapılacaktır. Ancak yine de çalışanın da topladığı delillerinde olması gerekmektedir. Bu deliller verilen işler, şahit olabilecek çalışma arkadaşları olabilir. Ayrıca bazı iş yerlerinde çalışana haksız tutanak tutularak maaş kesintileri yapılmaktadır. Maaş kesintileri yapıldığına dair maaş bordroları da delil olarak sunulabilir. Mail üzerinden iletişim sağlanan iş yerlerinde atılan mailller de delil olabilmektedir. Mobbing uygulamasından dolayı psikolojik tedavi görüldüğüne dair rapor veya ilaç reçeteleri de yine delil olarak gösterilebilir. Çalışanların mobbinge maruz kalması durumunda mutlaka yasal olarak hakkını araması gerekmektedir. Mobbing bireyi olumsuz etkilediğinden farklı çalışma ortamlarında verimli olmasını da engellemektedir.