10 Şubat 2019 tarihinde Google’da bir şeyler aramak için giren milyonlarca kişi Google isminin yerinde gördükleri kişi Molière kimdir?
Google’ın bugünkü Doodle’ı olan, dünyanın önde gelen çizgi roman dramatisti ve belki de Dünya tiyatro tarihindeki en büyük sanatçılar arasında gösterilen oyuncu ve oyun yazarı Molière’nin hayatını ve çalışmaları son yıllarda daha popüler olmaya başladı.
Molière Kimdir
15 Ocak 1622 ile 17 Şubat 1673 tarihleri arasında yaşayan Molière, oyuncu ve oyun yazarıydı. Babası mobilyacı, annesi zengin burjuva sınıfına ait bir ailenin kızıydı.
annesini 10 yaşındayken yitirdi ve babası ile Paris’te o zaman yukarı burjuva sınıfından kişilerin evlerinin bulunduğu bir semte yaşadılar. öğreninimini Paris’in en iyi okullarında sürdürdü. Okulu bittikten sonra babasının işini bir süre devam ettirdi. Ancak işi bırakıp Paris’ten ayrılarak tiyatroya yöneldi ve 12 yıl sürecek bir gezici tiyatro hayatına başladı.
ölümüne kadar eşlik edeceği genç bir aktris Madeleine Béjart ile tanıştı. Tiyatro hayatının çok saygın olmadığı için “Molière” adını aldı. Béjart ve ailesini içeren Illustre Théâtre olarak bilinen bir gruba katıldı. 1644 yılına gelindiğinde, şirketin borçları sonucunda iki hapis cezasına çarptırılan Molière, Béjarts ile başka bir şirkete katıldı ve önümüzdeki on üç yıl boyunca Fransa’nın her yerini gezdi. 1650 yılında Molière topluluğunun başkanı oldu.
Molière‘in seyahatleri hakkında çok az kanıt bulunmasına rağmen, Fransız eyaletlerinde performans sergileyen o ve oyuncularının çok şey öğrendiği kesin. Kısa boylu Molière çok çalışkandı. Sık sık palyaço maskesi altında, yönettiği grupla birlikte hareket etti.
(1638-1715), 1658’de Molière’in komedi filmi Le Docteur amoureux’du, en çok kralı eğlendirdi. Kralın erkek kardeşi, grubun patronu oldu ve Molière, doğduğu şehire Paris’e geri döndü.
1662 Aralık’ında Molière, kralın önünde L’École des femmes adlı bir komedi sundu . En büyük başarısı buydu. Oyun, gelini için bir çocuk seçen ve daha sonra toplam cehaletle yükselten orta sınıf bir adam olan Arnolphe’nin etrafında toplanıyor. Arnolphe’nin kimliğinden habersiz genç bir rakip, ona kızı nasıl burnunun altından çalmayı planladığını anlatıyor. Oyun, “ L’Ecole des femmes kavgası ” olarak bilinen büyük bir protestoya neden oldu . Ona doğru kralın lehine kıskanan Molière’in düşmanları, kendisini ahlaksız saldırıya ve o başka yazardan hikaye çaldığını iddia etti. Molière bir oyun şeklinde düşmanlarını cevap seçti. Onun Eleştirisi’ni de l’Ecole des femmes, sunulan 1663 Haziran’ında hem eleştirmenlerin hem de eleştirilerin sahnesi üzerine bir tartışma yapıldı.
Mayıs 1664’te Molière , Fransa, Versailles kentinde Louis XIV için dini ikiyüzlülüğe karşı bir saldırı olan Tartuffe o l’Imposteur’u gerçekleştirmeye davet edildi . Oyun, güçlü bir dini grup olan Kutsal Kutsallaşma Topluluğu’nu kızdırdı ve beş uzun yıl boyunca Molière oyununu yapma hakkı için başarılı olmadan mücadele etti. Sonunda, 1669’da, Topluluğun gücü azalmıştı ve Palais Royal’de Tartuffe büyük bir başarı ile canlandı. Dom Juan, ilk olarak Şubat 1665’te sunuldu, ölümünden sonra yayınlanmadı ve yirminci yüzyıla kadar neredeyse bilinmeyen kalmasına rağmen, Molière’nin en büyük oyunlarından biri olarak kabul edildi.
Molière, kralın kişisel desteğini almasına rağmen, hastalık, evlilik sorunları ve depresyon ile mücadele etti. Yine de, bu süre zarfında ustalığını ve dehasını gösteren bir eser yazdı ve sundu. Haziran 1666’da sunulan Le Misanthrope, hayranlarını memnun etti, ancak başarılı olması için gerekli olan popüler çekiciliği yoktu. İki yıl sonra sunulan L’Avare sefil bir şekilde başarısız oldu ve Molière finansal sorunlarla karşı karşıya kaldı.
Molière ayrıca komik bir cihaz olarak maskelemeye çalıştığı kötü bir öksürük geliştirmişti. Sahnede öksürük büyüsü tarafından üstesinden gelindiğinde, seyirciyi güldürmek amacıyla abarttı. Durum büyük ölçüde kötüye gitti, ancak Molière’nin iyileşeceğine olan inancı azdı.
17 Şubat 1973’te “Hastalık hastası” adlı oyunununu oynarken 4. Sahnede fenalaştı. Verem olan oyuncu kanlı öksürüğü atlattı ve oyununa devam etti. Oyunun bitmesinin ardından evine dönen Molière, tekrar fenalaştı ve 2. Krizi atlatamayarak vefat etti.
Fransız Oyun Yazarı ve Oyuncu Molière’nin Erserleri:
Fransızca | Türkçe | Tür | Tarih |
---|---|---|---|
Le Médecin volant | Kaçan Doktor | Fars oyunu. Bir perde. Düzyazı | 1645 |
La Jalousie du barbouillé | Lekelinin Kıskançlığı | Fars oyunu. Bir perde. Düzyazı | 1650 |
L’Étourdi ou les Contretemps | Şaşkın yahut Beklenmedik Engeller | Komedi. Beş perde. Nazım | 1655 |
Le Dépit amoureux | Kedi Sevmek | Komedi. Beş perde. Nazım | 16 Aralık 1656 |
Le Docteur amoureux | Aşık Doktor | Komedi. Bir perde. Düzyazı | 24 Ekim 1658 |
Les Précieuses ridicules | Gülünç Kibarlar | Komedi. Bir perde. Düzyazı | 18 Kasım 1659 |
Sganarelle ou le Cocu imaginaire | Sganarelle veye Hayalde Aldatılmış Koca | Komedi. Bir perde. Nazım | 28 Mayıs 1660 |
Dom Garcie de Navarre ou le Prince jaloux | Navarre’li Don Garcie veya Kıskanç Prens | Heroik komedi. Beş perde. Nazım | 4 Şubat 1661 |
L’École des maris | Kocalar Okulu | Komedi. Üç perde. Nazım | 24 Haziran 1661 |
Les Fâcheux | Talihsiz | Komedi-bale. Üç perde. Nazım | 17 Ağustos 1661 |
L’École des femmes | Kadınlar Mektebi | Komedi. Beş perde. Nazım | 26 Aralık 1662 |
La Jalousie du Gros-René | Gros-Rene’nin Kıskançlığı | 15 Nisan 1663 | |
La Critique de l’école des femmes | Kadınlar Mektebinin Tenkidi | Komedi. Bir perde. Düzyazı | 1 Haziran 1663 |
L’Impromptu de Versailles | (Versailles Tulûatı | Komedi. Bir perde. Düzyazı | 14 Ekim 1663 |
Le Mariage forcé | Zorla Evlenme | Komedi. Bir perde. Düzyazı | 29 Ocak 1664 |
Gros-René, petit enfant | 27 Nisan 1664 | ||
La Princesse d’Élide | Elide Prensesi | Galant komedi. Beş perde. | 8 Mayıs 1664 |
Tartuffe ou l’Imposteur | Tartuffe | Komedi. Beş perde. Nazım | 12 Mayıs 1664 |
Dom Juan ou le Festin de pierre | Don Juan | Komedi. Beş perde. Düzyazı | 15 Şubat 1665 |
L’Amour médecin | Aşk Doktoru | Komedi. Üç perde. Düzyazı | 15 Eylül 1665 |
Le Misanthrope ou l’Atrabilaire amoureux | İnsandan Kaçan | Komedi. Beş perde. Nazım | 4 Haziran 1666 |
Le Médecin malgré lui | Komedi. Üç perde. Düzyazı | 6 Ağustos 1666 | |
Mélicerte | Melicerte | Pastoral ve heroik komedi. İki perde. Nazım | 2 Aralık 1666 |
Pastorale comique | Komik Pastoral | 5 Ocak 1667 | |
Le Sicilien ou l’Amour peintre | Sicilyalı veya Ressamın Aşkı | Komedi. Bir perde. Düzyazı | 14 Şubat 1667 |
Amphitryon | Amphitryon | Komedi. Üç perde. Nazım | 13 Ocak 1668 |
George Dandin ou le Mari confondu | George Dandin | Komedi. Üç perde. Düzyazı | 18 Temmuz 1668 |
L’Avare ou l’École du mensonge | Cimri | Komedi. Beş perde. Düzyazı | 9 Eylül 1668 |
Monsieur de Pourceaugnac | Mösyö de Pourceauggnac | Komedi-bale. Üç perde. Nazım | 6 Ekim 1669 |
Les Amants magnifiques | Muhteşem Aşıklar | Komedi. Beş perde. Düzyazı | 4 Şubat 1670 |
Le Bourgeois gentilhomme | Kibarlık Budalası | Komedi-bale. Beş perde. Düzyazı | 14 Ekim 1670 |
Psyché | Psyche | Trajedi-bale. Beş perde. Nazım | 17 Ocak 1671 |
Les Fourberies de Scapin | Scapin’in Dolapları | Komedi. Üç perde. Düzyazı | 24 Mayıs 1671 |
La Comtesse d’Escarbagnas | Escarbagnas Kontesi | Komedi. Bir perde. Düzyazı | 2 Aralık 1671 |
Les Femmes savantes | Bilgiç Kadınlar | Komedi. Beş perde. Nazım | 11 Mart 1672 |
Le Malade imaginaire | Hastalık Hastası | Müzik ve dans karışık komedi. Üç perde. Nazım | 10 Şubat 1673 |
Kaynak: wikipedia